ketamine

Ketamine is oorspronkelijk een middel tegen pijn of wordt gebruikt als narcosemiddel in de (dier) geneeskunde. Ketamine werd jarenlang gebruikt door een kleine groep mensen die intense psychedelische ervaringen zochten (‘psychonauten’), maar het middel wordt nu ook steeds meer gebruikt op evenementen en festivals.

Keta, special K of vitamine K

Ketamine wordt door festivalbezoekers gebruikt voor recreatieve doeleinden als zogenaamd dissociatief tripmiddel. Dissociatie betekent letterlijk ‘ontkoppeling’. Gebruikers hebben het gevoel hebt dat hun gedachten, gevoelens en lichaam tijdelijk niet meer van zichzelf zijn. Andere namen voor ketamine in deze setting zijn: ‘K’, ‘Special K’, ‘Keta’ of ‘Vitamine K’. Ketaminegebruik komt het meest voor onder jongeren die uitgaan, hoewel het middel ook vaak thuis en op ‘afterparties’ na het uitgaan wordt gebruikt.

Effecten van ketaminegebruik op evenementen en festivals

De effecten van ketamine zijn afhankelijk van de dosering, het lichaamsgewicht en de ervaring die iemand heeft met het middel. Bij ketamine treedt namelijk relatief snel gewenning op. Het effect dat ketamine geeft bij een dosering die gegeven wordt voor narcose wordt in medische termen een ‘dissociatieve anesthesie’ oftewel dissociatieve narcose genoemd. De kenmerken van een dissociatieve narcose zijn onder andere psychose-achtige effecten zoals hallucinaties en waandenkbeelden, gevolgd door sedatie (verlaagd bewustzijn) en ten slotte bewustzijnsverlies naarmate de hoeveelheid ketamine in het lichaam hoger wordt. Daarbij is er sprake van een zeer sterke pijnstilling doordat het vermogen van het lichaam om pijn te registreren wordt uitgeschakeld.

Tijdens de ‘dissociatieve anesthesie’ is de gebruiker zich niet of nauwelijks bewust van de omgeving en bevindt zich in een soort droomwereld, terwijl zijn ogen geopend blijven. Deze ervaring wordt soms beschreven als een bijna-doodervaring. Voor pijnstilling en behandeling van therapieresistente depressie worden lagere doseringen gebruikt waarbij er geen sprake is van bewustzijnsverlies. Daarnaast treden (bij hogere doseringen) ook dissociatieve effecten op: bijvoorbeeld het gevoel dat handen niet meer bij het lichaam horen, (lichte) visuele hallucinaties en een verstoring van tijd en ruimte. Sommige gebruikers ervaren een scheiding van lichaam en geest. Ook gaan bewegingen moeilijker en trager en de coördinatie is verstoord. De effecten kunnen verschillen tussen personen afhankelijk van de dosering, gemoedstoestand en de omgeving.

Risico’s van ketamine gebruik op evenementen en festivals

Tijdens het gebruik van ketamine kan misselijkheid optreden die soms gepaard gaat met overgeven. Ketamine verhoogt de bloeddruk en de hartslag en is daarmee belastend voor het hart en de bloedvaten. Voor mensen die al een aandoening aan het hart of de bloedvaten hebben is ketaminegebruik extra risicovol. Paranoïde gedachten en/of waandenkbeelden die op kunnen treden tijdens het gebruik kunnen als beangstigend worden ervaren. Ketamine verstoort de coördinatie en oriëntatie, en kan zelfs zorgen voor tijdelijke verlamming. Hierdoor bestaat dus ook een aanzienlijk risico op ongelukken en letsel door bijvoorbeeld vallen. ‘Recreatieve’ gebruikers die zich melden bij de EHBO-post op evenementen en festivals hebben soms last van spierverstijving na ketaminegebruik. Het is onduidelijk of dit wordt veroorzaakt door alleen ketamine of door een combinatie van middelen die tegelijkertijd zijn gebruikt.
Een overdosering ketamine kan coma of overlijden als gevolg hebben door de verhoging van de hartslag en bloeddruk die ketamine geeft. Bij een ernstige overdosering zijn de hartslag en bloeddruk dermate hoog dat er vocht in de longen kan komen. Dit kan verzuring van het bloed, epileptische aanvallen, onderdrukking van de ademhaling en een hartstilstand als gevolg hebben. Doordat ketamine de bloedvaten verwijdt en de hartslag verhoogt, kan ook vocht in de hersenen terecht komen waardoor de druk in de hersenen toeneemt en de gebruiker in coma raakt.

De K-hole

Sommige gebruikers nemen een (te) hoge dosis ketamine tijdens een bezoek aan een feest , evenement of festival. In veel gevallen leidt een overdosis ketamine tot een zogenaamde K-hole-ervaring.  Zij zullen in zeer sterke mate beleven dat er een scheiding optreedt tussen lichaam en geest (dissociatie) en ook kunnen zij het gevoel hebben (bijna) dood te gaan. Gebruikers kunnen zich dan niet bewegen en kunnen niet praten en omschrijven dat zij door een tunnel op weg zijn naar het licht. Gebruikers zijn zich nog nauwelijks bewust van de omgeving en hebben het gevoel dat zij zich in een andere wereld bevinden. Voor sommigen is dit een mystieke ervaring, maar voor anderen kan het zeer beangstigend zijn en tot grote verwarring leiden.

Meer informatie?
www.trimbos.nl

Terug naar kennisbank EHBO en hulpverlening op evenementen sportwedstrijden en festivals