Suikerziekte

Suikerziekte: wat is het en hoe herken je het?

In Nederland hebben ruim een miljoen mensen met diabetes. Sommige mensen hebben dit al van kinds af aan, maar de meeste mensen krijgen past op latere leeftijd last van suikerziekte. Het is een chronische ziekte, die behandeld kan worden maar soms toch tot complicaties kan leiden. Hulpverlening op evenementen moet daarom weten hoe ze een diabetes patiënt het beste kunnen helpen. Maar wat is suikerziekte precies en hoe weet je of je suikerziekte hebt?

Wat is diabetes?

Diabetes wordt ook wel suikerziekte of diabetes mellitus genoemd. Als je diabetes hebt, dan heb je te veel glucose in je bloed. Dat komt doordat je lichaam te weinig insuline aanmaakt of je minder gevoelig bent geworden voor insuline. Insuline is een hormoon, dat in je alvleesklier wordt gemaakt. Dit zorgt ervoor dat glucose in de cellen van lichaam wordt opgenomen. Glucose is een suiker en belangrijke voeding voor je cellen. Als je te weinig insuline hebt of de insuline niet goed functioneert, blijft de glucose in je bloed zitten. Dat heet een te hoge bloedsuikerspiegel. Diabetes en insuline zijn dus nauw met elkaar verbonden. Er zijn verschillende soorten diabetes, maar type 1 en type 2 zijn de bekendste. Diabetes type 2 komt het meest voor. Het wordt ook wel ouderdomsdiabetes genoemd, omdat je naarmate je ouder wordt steeds minder gevoelig wordt voor insuline. Je alvleesklier gaat meer insuline aanmaken om dat te compenseren, maar op een gegeven manier lukt dat niet meer en ontstaan er klachten. Type 1 wordt ook wel jeugddiabetes genoemd en ontstaat al op kinderleeftijd. Hierbij maakt de alvleesklier te weinig of zelfs geen insuline aan.

Wat is een symptoom van diabetes?

Bij diabetes type 1 ontstaan de symptomen binnen enkele weken, terwijl dit bij diabetes type 2 meer geleidelijk gaat. Het meest bekende symptoom van suikerziekte is misschien wel veel drinken en veel plassen. Daarnaast kan je last hebben van een droge mond. Ook kan je van diabetes afvallen en voel je je moe. Daarnaast kan je bij suikerziekte duizelig worden. Ook minder goede genezing van wondjes is een kenmerk van diabetes en je kan last krijgen van jeuk en huiduitslag. Wazig zien is een ander symptoom van diabetes. Als je meerdere van deze klachten hebt, kan je het beste naar je huisarts gaan. Door middel van een bloedonderzoek kan de bloedsuikerspiegel worden gemeten en wordt bepaald of jij diabetes hebt. Bij suikerziekte zijn de waarden voor glucose in het bloed boven de 7,6 mmol/L. Als je daarbij ook last hebt van de hiervoor genoemde symptomen van suikerziekte, kan de arts een definitieve diagnose stellen.

Oorzaken van suikerziekte

Bij type 2 diabetes is erfelijkheid aangetoond. Als een van je ouder diabetes type 2 heeft, dan heb jij ongeveer tien tot twintig procent kans dat je zelf ook op latere leeftijd diabetes krijgt. Daarnaast is de kans op klachten groter als je te zwaar bent of te veel buikvet hebt. Bovendien kan te weinig beweging van invloed zijn op de diabetes. Diabetes type 1 is een auto-immuunziekte. De cellen die insuline aanmaken worden aangevallen door je eigen immuunsysteem, waardoor je niet genoeg insuline aan kunt maken. Ook diabetes type 1 kan erfelijk zijn. Als je ouders dit type diabetes hebben, heb jij drie tot zes procent kans om ook suikerziekte te krijgen. Er is echter wel een prikkel nodig om vervolgens klachten te ontwikkelen. Dat kunnen verschillende prikkels zijn, bijvoorbeeld een infectie met een virus.

Heb ik suikerziekte?

Als je twijfelt of je suikerziekte hebt, moet je als eerste kijken of je last hebt van de symptomen van suikerziekte. Ben je vaak moe en heb je veel dorst? Dat kan een teken van suikerziekte zijn, maar ook van vele andere aandoeningen. Om zeker te weten of je diabetes hebt, moet je naar de huisarts, want suikerziekte kan alleen definitief worden vastgesteld door middel van een bloedonderzoek. Daarna kan met onderzoek gekeken worden wat de oorzaak is van jouw suikerziekte. Daarmee kan de juist behandeling worden gekozen.

Behandeling van suikerziekte

Veel mensen denken bij de behandeling van diabetes aan het spuiten van insuline. Maar dat is acht niet bij alle suikerziekte patiënten nodig. Bij diabetes type twee kan een aanpassing van levensstijl al voldoende zijn om de klachten te verminderen. Als dat niet voldoende helpt, begin je met medicijnen. Deze tabletten verlagen je bloedsuikerspiegel. Daarnaast heb je door suikerziekte een grotere kans op hart- en vaatziektes. Daarom krijg je vaak ook medicijnen die je bloeddruk en cholesterol verlagen. Ondanks deze behandelingen kan het toch gebeuren, dat je lichaam niet meer genoeg insuline aan kan maken. Dan moet je insuline gaan spuiten. Bij sommige patiënten moet dat al snel, maar anderen blijven op medicatie jaren stabiel. Bij type 1 moet je insuline spuiten, omdat je lichaam dit zelf niet of nauwelijks aan kan maken. Bij deze patiënten wordt vaak gebruik gemaakt van een insulinepomp om makkelijk de juiste hoeveelheid te krijgen zonder steeds met naalden aan de slag te moeten.

Meest voorkomende problemen bij suikerziekte

Als je begint met de diabetes behandeling, duurt het vaak even tot de juiste doseringen zijn ingesteld. Tot die tijd kan het soms voorkomen, dat je bloedsuikergehalte te laag wordt. Dat merk je aan een hongergevoel of een enorme drang om te gaan eten. Daarnaast kan je chagrijnig worden en een kort lontje krijgen. Ook andere vreemd gedrag komt voor. Je kan last hebben van bevingen en hartkloppingen. Uiteindelijk kan je zelfs epileptische aanvallen krijgen of buiten bewustzijn raken. Als je niet behandeld wordt, dan volgens er andere bijverschijnselen op suikerziekte. Je krijgt vooral problemen met de bloedvaten. Dat kan leiden tot hart- en vaatziektes en tot verminderde doorbloeding van de ledematen. Je zenuwen kunnen minder goed werken, waardoor je bijvoorbeeld op sommige plekken geen pijn meer voelt. Daarnaast komen darmklachten bij diabetes type 2 regelmatig voor.

Gevolgen van suikerziekte

Als je suikerziekte hebt, moet je regelmatig zelf je bloedsuikergehalte controleren. Als je insuline spuit, bepaal je zo hoeveel insuline je nodig hebt. Als je medicijnen gebruikt, kan de huisarts of verpleegkundige met jouw bloedwaarden controleren of de doseringen juist zijn. Daarnaast zal je regelmatig gecontroleerd moeten worden. Het is namelijk bekend dat diabetes invloed kan hebben op de werking van je organen. Met urineonderzoek wordt gecontroleerd of je nieren nog goed werken. Daarnaast kan een oogarts je ogen controleren en kijken of de bloedvaten van je ogen nog in goede conditie zijn. Diabetespatiënten krijgen daarnaast regelmatig problemen met hun voeten. Deze kan je zelf controleren, maar je kan er ook voor naar een gespecialiseerde podotherapeut gaan. Daarnaast zal je regelmatig worden gecontroleerd worden op hart- en vaatziektes. Hoe eerder problemen worden gevonden, des te eerder kan de behandeling van deze bijverschijnselen van suikerziekte beginnen.

Kan diabetes genezen?

Diabetes type 1 en 2 kunnen niet genezen, maar je kan bij type 2 wel veel doen om je klachten te verminderen. Door gezond en gevarieerd te eten kan je ervoor zorgen dat je alvleesklier geen extra insuline hoeft aan te maken. Hierdoor kan de alvleesklier je stijgende behoefte aan insuline langer bijhouden. Eet genoeg groente en fruit en weinig verzadigd vet. Zo help je je lichaam om je bloedsuikergehalte op peil te houden. Uit diabetes onderzoek is gebleken dat veel mensen met diabetes type 2 veel baat hebben bij een gezonde levensstijl. Sommige mensen kunnen zelfs volledig van hun medicijnen afkomen door meer te bewegen en gezonder te eten of het gebruik van medicatie enkele jaren uitstelen. Een diëtist kan je helpen met een persoonlijk diabetes dieet. Bij diabetes type 1 kan je helaas niets doen, maar gezonder leven is altijd goed. Bovendien is het belangrijk om te weten hoeveel insuline je nodig hebt. Daarvoor moet je weten hoeveel suikers en koolhydraten je eet. Met een diabetes dieet weet je precies wat je binnenkrijgt en hoeveel insuline je daarvoor nodig hebt.

Hulpverlening bij suikerziekte

Patiënten met suikerziekte kunnen hun bloedsuikergehalte behoorlijk goed controleren met medicatie en insuline. Toch komen problemen soms wel voor. Een te laag bloedsuikergehalte noem je een hypo en een te hoog bloedsuikergehalte noem je een hyper. Als iemand een hyper heeft, dan kan de persoon slaperig worden, moelijker ademen en soms ook braken. Als iemand bewusteloos raakt, bel je meteen 112, zet je de telefoon op de speaker en volg je de aanwijzingen op van de hulpverlener. Als iemand nog bij kennis is, dan waarschuw je de medische hulpverlening bij evenementen of de huisarts. Deze kan de insuline opnieuw instellen en het slachtoffer helpen. Als het nodig is, staat de ambulance van het Witte Kruis klaar om het slachtoffer naar het ziekenhuis te brengen. De meeste patiënten met suikerziekte voelen een hypo aankomen. Ze worden wat ligt in het hoofd, gaan zweten of voelen zich trillerig. Soms kunnen ze ook agressief worden. Laat de patiënt iets eten, bij voorkeur iets met snelle suikers zoals druivensuiker, limonade of iets anders dat zoet is. Iemand met diabetes heeft vaak druivensuiker of iets anders bij zich wat je kan geven. Als het slachtoffer bewusteloos raakt, bel je meteen 112 en leg je het slachtoffer in de stabiele zijligging. Blijf bij hem of haar tot de hulpdiensten zijn gearriveerd.

Terug naar kennisbank EHBO en hulpverlening op evenementen sportwedstrijden en festivals