Watervergiftiging (hyponatriëmie)
In het lichaam regelt het antiduretisch hormoon (ADH) het gevoel van dorst en de hoeveelheid waterafgifte in de nieren. Onder normale omstandigheden is dit systeem goed in balans. Watervergiftiging treedt op bij inname van grote hoeveelheden water (verhoogde opname), terwijl het lichaam dit niet kwijt kan (verminderde afgifte). Doordat het teveel aan water niet wordt uitgescheiden, treedt een verdunning op van het bloed; de natriumconcentratie in het bloed daalt (=hyponatriëmie). Deze verlaagde natriumconcentratie zorgt vervolgens voor een toename van vocht in cellen van belangrijke organen zoals hersenen en longen. Vochtopname in de hersenencellen kan aanleiding geven voor een verhoogde druk in de hersenen (hersenoedeem). Belangrijke hersencentra die een rol spelen bij de regulering van vitale functies (hart, ademhaling, bloedsomloop) raken dan in de verdrukking. Hierdoor bestaat er kans op coma, epileptische aanvallen, inklemming van de kleine hersenen en de dood. Vochtopname in de longen geeft kans op longoedeem, kortademigheid en uiteindelijk verstikking.
Watervergiftiging op evenementen en festivals
In de evenementenzorg komen we (vaak veroorzaakt door middelengebruik en specifiek XTC) soms watervergiftiging tegen bij zorgvragers.
Een festivalbezoeker die onder invloed is van XTC krijgt te maken met de volgende aspecten:
• MDMA activeert de afgifte van ADH.
De hoeveelheid ADH is blijvend hoog, waardoor water in het lichaam wordt vastgehouden (en niet wordt uit geplast);
• MDMA verhoogt de lichaamstemperatuur. Hierdoor gaat men meer zweten en verliest men zout;
• De farmacologische eigenschappen van MDMA (de werkzame stof in XTC). MDMA ontregelt bijvoorbeeld de waarnemingsfunctie van de hypothalamus, waardoor verkeerde signalen van o.a. warmte, vermoeidheid en dorst worden afgegeven.
• De omstandigheden waarin XTC gebruikt wordt. Denk bijvoorbeeld aan:
omgevingstemperatuur en luchtvochtigheid, lichamelijke activiteit van de gebruiker, en gebruik van (andere) drugs en alcohol.
• De geestelijke en lichamelijke conditie van de gebruiker.
• MDMA zorgt voor weinig speeksel en dus een droge mond. Dit wekt (een vals) dorstgevoel op en zet zo aan tot drinken.
Wat te doen bij watervergiftiging op een evenement of festival?
Bij watervergiftiging is het aan te raden om lauw water of bouillon te drinken met een flinke hoeveelheid zout toegevoegd (10%) Ook kan gekozen worden voor het innemen van een zoutoplossing. Het zout zorgt ervoor dat het water kan worden opgenomen en dat de symptomen verdwijnen. Neem bij het vermoeden van watervergiftiging altijd contact op met een EHBO-er of arts op het evenemententerrein voor nader overleg.